در رفتگی کشکک (patella) زانو سگ: علت، تشخیص و درمان
در رفتگی کشکک زانو چیست
در رفتگی کشکک زانو- مفصل زانو، استخوان ران و ساق پا را به هم متصل می کند. کشکک (patella) به طور معمول در شیاری به نام شیار تروکلئر قرار دارد که در انتهای استخوان ران یافت می شود.
کشکک به عنوان یک تکیه گاه در طول باز شدن طبیعی مفصل زانو عمل می کند.
اصطلاح دررفتگی به معنای خارج از محل طبیعی یا جابجایی است.
بنابراین، در رفتگی کشکک یعنی کشکک از محل طبیعی خود خارج می شود.
در رفتگی کشکک یک بیماری شایع است.
بیشتر سگها مبتلا می شوند (اگرچه گربهها نیز میتوانند مبتلا شوند) و در سگهای کوچکتر شایعتر است (اگرچه سگهایی با هر اندازه ممکن است مبتلا شوند).
پیامد این در رفتگی ناتوانی در باز کزدن صحیح مفصل زانو است. علاوه بر لنگش ناشی از نقص مکانیکی زانوی آسیب دیده، درجات مختلفی از درد و آرتروز نیز وجود دارد.
علائم بالینی در رفتگی کشکک زانو
سن شروع علائم بالینی متغیر است. بیشتر حیوانات در توله سگ ها یا بزرگسالان جوان علائمی را نشان می دهند، اگرچه شروع علائم در سگ های بالغ نیز رایج است.
حیواناتی که حالت پای کمانی دارند، بیشتر مستعد به در رفتگی کشکک هستند.
در این عارضه حیوانات برای چند قدم می لنگند و سپس به سرعت به حالت عادی باز می گردند.
صاحب سگ ممکن است متوجه جهش (لی لی کردن پا) در گام سگ خود شوند یا ببینند سگشان روی سه پا می دود. سپس، ناگهان، او به هر چهار پا برمی گردد، گویی هیچ اتفاقی نیفتاده است.
برخی از حیوانات به طور مداوم لنگ میزنند.
برخی از سگهایی که هر دو زانو دچار در رفتگی کشکک هستند، راه رفتن سفت و ناخوشایند با زانوهایی که به درستی کشیده نمیشوند، دارند.
علت در رفتگی کشکک زانو
این عارضه عمدتاً به دلیل ژنتیک است و نتیجه پرورش انتخابی سگهایی با ساختار ترجیحی (پای کمان) است.
حیوانات با زانوهای طبیعی به دنیا می آیند، اما در اوایل زندگی شروع به ایجاد ناهنجاری در استخوان ها و ماهیچه های اندام عقبی می کنند.
رایج ترین جهت حرکت نامناسب کشکک به سمت داخلی (مدیال) مفصل زانو است.
هنگامی که مکانیسم قدرتمند چهار سر ران شروع به جابجایی در این جهت می کند، به عنوان یک بند کمان عمل می کند و باعث می شود استخوان های ران و ساق پا به یک کمان برجسته به سمت بیرون تغییر شکل دهند.
شیاری که معمولاً کشکک را در خود جای میدهد به درستی رشد نمیکند و بدشکلیهای اندام در این مرحله خود به خود تداوم مییابند.
کشکک زیر رباطی به نام رباط کشکک (patellar ligament) قرار دارد. این رباط ماهیچه های چهارسر ران را به نقطه ای در قسمت جلوی مرکزی استخوان ساق پا (درشت نی) متصل می کند.
هنگامی که عضلات ران منقبض می شوند، نیرو از طریق رباط کشکک منتقل می شود و روی استخوان ساق پا کشیده می شود. این امر باعث کشیدگی یا صاف شدن زانو می شود. کشکک در شیار خود به بالا و پایین می لغزد و به نگه داشتن رباط کشکک در این حرکت کمک می کند.
در برخی از سگها، بهویژه سگهایی که پاهای کمانی دارند، کشکک ممکن است در برود، زیرا نقطه اتصال رباط کشکک در مرکز استخوان ساق پا نیست. در این موارد، تقریباً همیشه کشکک بیش از حد به سمت وسط بدن یا داخل پا قرار دارد. با انقباض عضلات ران، نیروی وارد شده به کشکک آن را به سمت داخل زانو می کشد.
پس از چندین ماه یا سال از این حرکت غیر طبیعی، قسمت داخلی شیار در استخوان ران ممکن است فرسوده شود. هنگامی که این اتفاق می افتد، کشکک آزاد است تا دچاردررفتگی شود یا به سمت داخل زانو بلغزد.
بسیاری از سگهای نژادهای کوچک، از جمله مالتیز، شیهواهوا، پودل فرانسوی، و بیجون فرایز، به صورت ژنتیکی مستعد در رفتگی کشکک هستند.
درجه بندی در رفتگی کشکک زانو
سیستم درجه بندی برای در رفتگی کشکک بر اساس حرکت کشکک زانو نسبت به شیار قاعده استخوان ران است.
چهار درجه برای در رفتگی کشکک وجود دارد:
- در رفتگی کشکک درجه یک به این معنی است که کشکک می تواند با فشار بر روی آن از شیار خارج شود، اما به محض اینکه فشار رها شد، کشکک به جای خود باز می گردد.
- در رفتگی کشکک درجه دو به این معنی است که کشکک به طور متناوب به خودی خود بیرون می زند و تا زمانی که پا بیش از حد کشیده شود و بچرخد، کشکک به شیار باز می گردد.
- در رفتگی کشکک درجه سه، کشکک در اکثر مواقع خارج از شیار است، اما می توان آن را با فشار دست به داخل شیار برگرداند.
- در رفتگی کشکک درجه چهار، کشکک به طور دائم خارج از شیار است و نمی توان آن را با فشار دست جا به جا کرد.
این وضعیت چقدر وخیم است؟
هرچه درجه بالاتر باشد به معنای شدیدتر بودن این بیماری است.
در سگهای مبتلا، یک یا هر دو کشکک زانو ممکن است (گاهی اوقات به درجات متفاوتی) دچار در رفتگی شود.
تقریباً ۵۰٪ از سگ های مبتلا به در رفتگی کشکک هر دو زانو درگیر هستند.
همانطور که کشکک در داخل و خارج شیار حرکت می کند، می تواند سوراخ هایی را در غضروف خود کشکک و برجستگی که هنگام در رفتگی روی آن سوار می شود ایجاد کند، این امر باعث درد می شود و باعث ایجاد آرتروز پیشرونده می شود.
همچنین، کشش غیر طبیعی عضله چهار سر ران باعث چرخش داخلی استخوان درشت نی نسبت به استخوان ران می شود که می تواند بر سایر ساختارهای داخل زانو از جمله رباط صلیبی قدامی فشار وارد کند.
هر چه کشکک در خارج از شیار طبیعی خود بیشتر بگذرد، شیار کم عمق تر می شود.
آیا در رفتگی کشکک می تواند مشکلات طولانی مدت ایجاد کند؟
این بستگی به درجه در رفتگی دارد و اینکه آیا هر دو پا به یک میزان تحت تأثیر قرار گرفته اند یا خیر.
هر چه درجه بالاتر باشد، احتمال اینکه سگ شما دچار مشکلات طولانی مدت شود بیشتر می شود.
برخی از سگها، بهویژه با در رفتگی کشکک درجه یک، میتوانند این وضعیت را برای سالها، حتی برای کل زندگی خود تحمل کنند.
با این حال، با افزایش سن سگ، آرتریت ایجاد می شود و نه تنها باعث کاهش تحرک بلکه درد مفاصل نیز می شود. هنگامی که آرتریت ایجاد می شود، نمی توان آن مفصل را درمان کرد.
علاوه بر این، در رفتگی کشکک، زانو را مستعد آسیب های دیگر، به ویژه پارگی رباط های صلیبی می کند.
در رفتگی کشکک چگونه تشخیص داده می شود؟
- معاینه ارتوپدی توسط جراح
- تصویربرداری تشخیصی
گاهی اوقات، دررفتگی کشکک به طور اتفاقی در طی یک معاینه فیزیکی معمول تشخیص داده می شود.
در سگ های بالغ با این یافته تصادفی، درمان غیر جراحی ممکن است بهترین گزینه باشد. در حیوانات نابالغ، مدیریت جراحی ممکن است برای جلوگیری از ایجاد ناهنجاری های شدید اندام مناسب تر باشد.
آیا در رفتگی کشکک زانو اصلاح می شود؟
اگر سگ شما لنگش مکرر یا مداوم داشته باشد یا اگر آسیب های دیگر زانو به دلیل در رفتگی کشکک رخ دهد، باید جراحی انجام شود.
در رفتگی کشکک درجه یک معمولاً نیازی به مداخله جراحی ندارد، اما درجات دو تا چهار باید جراحی شوند.
- برای در رفتگی کشکک درجه ۳ و ۴ اکیداً جراحی توصیه می شود.
- برای در رفتگی کشکک داخلی درجه ۲، فقط سگ هایی که علائم بالینی قابل توجهی از خود نشان می دهند (لنگش)، جراحی توصیه می شود
- جراحی برای درجه ۱ توصیه نمی شود.
ترمیم جراحی به طور کلی شامل سه مرحله است:
- نقطه اتصال رباط کشکک به استخوان ساق پا به محل مناسب خود منتقل می شود.
- شیار در استخوان ران عمیق تر می شود تا کشکک بتواند در جای خود بماند.
- کپسول اطراف مفصل سفت می شود. هنگامی که کشکک لوکس می شود، کپسول مفصل کشیده می شود. سفت کردن آن به جلوگیری از شل شدن مجدد کشکک کمک می کند. همچنین ممکن است ایمپلنت در قسمت داخلی زانو گذاشته شود و کشکک نتواند روی آن بلغزد.
پس از عمل، دوره نقاهت (به خصوص با مدیریت مناسب درد) معمولاً سریع است.
روش های جراحی
جابجایی تیبیا توبروزیته
مهمترین جزء ترمیم، تنظیم مجدد زاویه تاندون بین کشکک و درشت نی است. از آنجایی که استخوانها بسیار مؤثرتر از تاندونها بهبود مییابند، استخوانی که این تاندون به آن متصل است بریده میشود و به موقعیت مناسبتری منتقل میشود.
استخوان دوباره به جای خود چسبانده می شود و به تدریج طی ۴-۸ هفته بعد بهبود می یابد.
اغلب وایر علاوه بر پین قرار می گیرد تا کشش عضله چهار سر ران به طور موثری توسط سیم متصل به ساق در جهت مخالف متعادل شود.
استئوتومی واروس فمورال
در برخی از سگ ها با کمان شدید در استخوان ران (استخوان ران)، صاف کردن استخوان ران انجام می شود. این امر با بیرون آوردن یک گوه از استخوان (گاهی به صورت سه بعدی) و ترمیم استخوان ران با استفاده از یک صفحه و پیچ به دست می آید.
استئوتومی واروس فمورال معمولاً در سگهای بزرگتر و سگهایی با درجات بالاتر در رفتگی کشکک انجام میشود.
سی تی اسکن به ویژه هنگام برنامه ریزی چنین اصلاحاتی مهم است.
ریسشن سولکوپلاستی
هنگامی که شیاری که کشکک به طور معمول در آن می لغزد بسیار کم عمق باشد، جراحی برای عمیق کردن شیار انجام می شود.
در این روش برداشتن گوه ای یا بلوکی شکل غضروف و استخوان انجام می شود که در شیار عمیق تر جایگزین می شود.
گاهی اوقات، زمانی که به فرورفتگی عمیقتر نیاز است، ممکن است یک فرورفتگی بلوکی شکل شیار نسبت به گوه ای برتر باشد.
بازسازی بافت نرم
در بیشتر سگهایی که تحت تأثیر در رفتگی کشکک قرار میگیرند، بافتهای نرم دو طرف کشکک یا خیلی سفت یا خیلی شل هستند.
بازسازی معمولا برای آزاد کردن بافت های سفت و سفت کردن بافت های شل انجام می شود.
در مورد علت لنگیدن سگ بیشتر بدانید. کلیک کنید!
پیش آگهی چیست؟
اگر جراح شما قبل از بروز آرتریت یا آسیب دیگری زانو را جراحی کند، پیش آگهی عالی است. سگ شما باید به طور کامل از پای خود استفاده کند.
با این حال، اگر آرتریت قبلاً در مفصل زانو ایجاد شده باشد، سگ شما ممکن است درد متناوب در ساق پا را تجربه کند و ممکن است پیشرفت کند.
هر چه درجه در رفتگی کشکک بالاتر باشد، احتمال عود مجدد عارضه بعد از عمل بیشتر است.
درمانهای غیرجراحی برای در رفتگی کشکک
سنگ بنای درمان غیرجراحی مدیریت وزن بدن، فیزیوتراپی و دارو (مسکن های ضد التهابی) است.
داروهای ضدالتهاب، مکملهای مفصلی و برنامه های درمانی حرکتی ممکن است پیشرفت آرتریت را کند کرده و به کنترل هرگونه ناراحتی کمک کنند.
همین تکنیکها در مدیریت کوتاهمدت سگهایی که تحت درمان جراحی قرار میگیرند نیز مهم هستند، اگرچه هدف اصلی جراحی به حداقل رساندن نیاز به محدودیت طولانیمدت فعالیت بدنی شدید و دارو است.
پاره شدن رباط صلیبی یکی از علت های شایع لنگیدن سگ است. بیشتر بخوانید.
سایت دامپزشکی دکتر مبین – مشاوره دامپزشکی آنلاین