سرطان پستان گربه: تومور پستان گربه: سرطان سینه گربه

سرطان پستان یکی از شایع‌ترین نئوپلازی‌های بدخیم در گربه‌ها محسوب می‌شود و معمولاً پیش‌آگهی ضعیف‌تری نسبت به سگ‌ها دارد. بیش از ۸۰٪ تومورهای پستانی در گربه‌ها بدخیم هستند و تمایل زیادی به متاستاز سریع به ریه‌ها، غدد لنفاوی و سایر اندام‌ها دارند.

عوامل متعددی در بروز این بیماری نقش دارند، از جمله:

• هورمون‌ها: گربه‌های ماده عقیم‌نشده در معرض خطر بیشتری قرار دارند. عقیم‌سازی زودهنگام (قبل از ۶ ماهگی) می‌تواند احتمال بروز این سرطان را تا ۹۱٪ کاهش دهد.
• نژاد: نژادهای سیامی دو برابر بیشتر از سایر نژادها به این بیماری مبتلا می‌شوند.
• سن: معمولاً گربه‌های ۸ تا ۱۲ ساله بیشترین میزان ابتلا را دارند.

توده‌های پستانی در گربه‌ها معمولاً سخت، نامنظم و چسبیده به بافت‌های اطراف هستند و ممکن است با زخم شدن پوست، التهاب یا ترشحات غیرطبیعی از نوک پستان همراه باشند. به دلیل رفتار تهاجمی این سرطان، تشخیص زودهنگام و جراحی گسترده (رادیکال ماستکتومی) بهترین گزینه‌ی درمانی محسوب می‌شود.

علائم بالینی سرطان پستان در گربه

سرطان پستان در گربه‌ها اغلب تا مراحل پیشرفته بدون علامت باقی می‌ماند و معمولاً صاحبان حیوان زمانی متوجه توده‌ی پستانی می‌شوند که اندازه‌ی آن به طور قابل توجهی افزایش یافته است. علائم بالینی این بیماری بسته به اندازه، میزان تهاجم و گسترش تومور متغیر است، اما نشانه‌های رایج شامل موارد زیر هستند:

وجود توده در ناحیه‌ی پستان

• شایع‌ترین علامت، لمس یک یا چند توده در یکی از غدد پستانی است.
• این توده‌ها معمولاً سخت، نامنظم، چسبیده به بافت‌های زیرین و غیرمتحرک هستند.
• در برخی موارد، توده‌ها ممکن است زخم شده و دچار خونریزی شوند.

تغییرات پوستی روی پستان

• قرمزی، تورم یا زخم شدن پوست روی توده‌ها
• کشیدگی، جمع‌شدگی یا تغییر رنگ پوست در محل توده
• ایجاد فیستول یا خروج ترشحات چرکی و خونی از توده‌ها

تغییرات در نوک پستان و ترشحات غیرطبیعی

• خروج ترشحات خونی، چرکی یا زردرنگ از نوک پستان
• فرورفتگی یا تغییر شکل نوک پستان در اثر رشد تومور

علائم درد و ناراحتی

• واکنش دردناک هنگام لمس ناحیه‌ی پستان
• لیسیدن مکرر محل توده توسط گربه
• بی‌قراری و کاهش تمایل به حرکت

درگیری غدد لنفاوی

• بزرگ شدن و سفت شدن غدد لنفاوی ناحیه‌ای (آگزیلاری و اینگوینال)
• در مراحل پیشرفته، گربه ممکن است دچار لنگش یا ورم اندام درگیر شود که به دلیل انسداد لنفاوی ایجاد می‌شود.

علائم متاستاز (انتشار سرطان به سایر اندام‌ها)

در موارد پیشرفته که تومور به سایر اندام‌ها متاستاز داده است، علائم زیر مشاهده می‌شود:

• درگیری ریه‌ها: تنگی نفس، سرفه، بی‌حالی
• درگیری کبد: کاهش اشتها، زردی مخاطات
• درگیری استخوان‌ها: درد، لنگش، شکستگی‌های پاتولوژیک

🔹 با توجه به ماهیت تهاجمی سرطان پستان در گربه، تشخیص زودهنگام و اقدام درمانی سریع، نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی و افزایش طول عمر حیوان دارد.

علل و فاکتورهای مستعدکننده سرطان پستان در گربه

سرطان پستان در گربه‌ها یک بیماری چندعاملی است که تداخل بین فاکتورهای ژنتیکی، هورمونی و محیطی در ایجاد آن نقش دارد. با شناسایی این عوامل، می‌توان اقداماتی جهت کاهش خطر ابتلا به این بیماری انجام داد.

نقش هورمون‌ها

🔹 هورمون‌های جنسی، به‌ویژه استروژن و پروژسترون، نقش اصلی در ایجاد و پیشرفت تومورهای پستانی دارند.

• گربه‌های ماده‌ی عقیم‌نشده در معرض خطر بسیار بالاتری قرار دارند.
• عقیم‌سازی قبل از اولین چرخه‌ی فحلی (زیر ۶ ماهگی) می‌تواند تا ۹۱٪ خطر بروز سرطان پستان را کاهش دهد.
• عقیم‌سازی در سن ۷ تا ۱۲ ماهگی نیز تا ۸۶٪ از احتمال ابتلا کم می‌کند، اما بعد از دو سالگی اثر حفاظتی آن کمتر می‌شود.

نژاد و استعداد ژنتیکی

🔹 برخی نژادها بیشتر در معرض خطر هستند، به‌ویژه:

• گربه‌های سیامی: خطر ابتلا در این نژاد ۲ برابر بیشتر از سایر نژادها است.
• نژادهای شرقی: مانند برمه‌ای و تونکینزی نیز بیشتر از نژادهای دیگر درگیر می‌شوند.
• وجود سابقه‌ی سرطان پستان در گربه‌های هم‌خانواده (مادر یا خواهر) احتمال بروز بیماری را افزایش می‌دهد.

سن و تأثیر آن بر بروز بیماری

🔹 سن شایع برای ابتلا به سرطان پستان در گربه‌ها بین ۸ تا ۱۲ سالگی است.
🔹 احتمال بروز این بیماری در گربه‌های زیر ۵ سال بسیار نادر است.

تأثیر هورمون‌های خارجی (مصرف داروهای هورمونی)

🔹 استفاده‌ی طولانی‌مدت از داروهای ضدبارداری (مانند مگسترول استات) خطر ابتلا را افزایش می‌دهد.
🔹 مگسترول استات (Megestrol Acetate) یک پروژستین مصنوعی است که برای کنترل فحلی در گربه‌ها استفاده می‌شود، اما مشخص شده که باعث تحریک رشد تومورهای پستانی می‌شود.

فاکتورهای محیطی و سبک زندگی

🔹 چاقی، به‌ویژه در سنین پایین، با افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان در ارتباط است.

• گربه‌های دارای اضافه‌وزن در دوران جوانی (کمتر از ۱ سالگی) بیشتر مستعد این بیماری هستند.
• احتمال ابتلا در گربه‌های لاغر یا با وزن متعادل کمتر است.

🔹 قرار گرفتن در معرض سموم محیطی و مواد سرطان‌زا

• برخی مواد شیمیایی مانند حشره‌کش‌ها و دود سیگار می‌توانند خطر بروز سرطان‌های مختلف، از جمله سرطان پستان را افزایش دهند.

سایر بیماری‌های مرتبط

🔹 برخی بیماری‌های التهابی مزمن مانند ماستیت‌های مزمن (التهاب پستان) یا هیپرپلازی‌های وابسته به هورمون می‌توانند در درازمدت منجر به تغییرات بدخیم در سلول‌های پستانی شوند.

تعداد غدد پستانی در گربه

🔹 گربه‌ها دارای ۸ غده‌ی پستانی (Mammary Glands) هستند که به‌صورت ۴ جفت در دو طرف خط میانی بدن قرار گرفته‌اند.

🔹 غدد پستانی در گربه به شرح زیر است:

1. Cranial Thoracic Mammary Glands (غدد پستانی سینه‌ای قدامی)
2. Caudal Thoracic Mammary Glands (غدد پستانی سینه‌ای خلفی)
3. Cranial Abdominal Mammary Glands (غدد پستانی شکمی قدامی)
4. Caudal Abdominal Mammary Glands (غدد پستانی شکمی خلفی)

🔹 تفاوت با سگ:

• در حالی که سگ‌ها معمولاً ۱۰ غده‌ی پستانی دارند، گربه‌ها فقط ۸ غده دارند.
• در هر دو گونه، جفت پستان‌های قدامی معمولاً کوچک‌تر از جفت‌های خلفی هستند.

🔹 اهمیت بالینی:

• سرطان‌های پستانی در گربه معمولاً از غدد شکمی (Abdominal) منشاء می‌گیرند.
• در جراحی (ماستکتومی)، اغلب نیاز به برداشتن کامل یک سمت زنجیره‌ی پستانی وجود دارد.

تومورهای شایع پستان در گربه

🔹 تومورهای پستانی در گربه‌ها بیشتر بدخیم هستند و معمولاً رفتاری تهاجمی دارند. حدود ۸۰ تا ۹۶٪ تومورهای پستانی در گربه‌ها بدخیم بوده و متاستاز سریع به غدد لنفاوی، ریه‌ها و سایر ارگان‌ها شایع است.

۱. تومورهای بدخیم (Malignant Mammary Tumors)

✅ شایع‌ترین و خطرناک‌ترین نوع تومورهای پستانی در گربه‌ها

🔹 کارسینومای آدنوما (Adenocarcinoma) – شایع‌ترین تومور پستانی در گربه

• بیش از ۸۰٪ موارد را شامل می‌شود.
• رشد تهاجمی و متاستاز سریع به غدد لنفاوی و ریه دارد.
• در انواع لوله‌ای (Tubular)، پاپیلاری (Papillary)، صُلب (Solid) و غیرمجزا (Anaplastic) مشاهده می‌شود.

🔹 سرطان کارسینومای ساده (Simple Carcinoma)

• منشأ آن از سلول‌های غده‌ای پستان است.
• نسبت به سایر انواع رفتار بدخیمی متوسط دارد.

🔹 کارسینومای کمپلکس (Complex Carcinoma)

• علاوه بر سلول‌های غده‌ای، سلول‌های میواپیتلیال (Myoepithelial) نیز در آن نقش دارند.

🔹 کارسینومای التهابی (Inflammatory Carcinoma)

• نادر اما بسیار بدخیم، با گسترش سریع در پوست و بافت‌های اطراف.
• تورم، قرمزی، و درد شدید از ویژگی‌های این نوع سرطان است.

۲. تومورهای خوش‌خیم (Benign Mammary Tumors)

✅ کمتر شایع (کمتر از ۱۵-۲۰٪ موارد)، معمولاً رشد آهسته و غیرتهاجمی دارند.

🔹 آدنوما (Adenoma)

• رشد کند و معمولاً غیرمهاجم
• توده‌های کوچک، گرد، نرم و متحرک زیر پوست

🔹 فیبروآدنوما (Fibroadenoma)

• ترکیبی از بافت غده‌ای و بافت فیبروزی
• در برخی موارد با هیپرپلازی فیبروآدنوما اشتباه گرفته می‌شود.

🔹 هیپرپلازی فیبروآدنوما (Fibroadenomatous Hyperplasia)

• یک وضعیت خوش‌خیم وابسته به هورمون که در گربه‌های جوان و باردار دیده می‌شود.
• این حالت معمولاً به دنبال مصرف داروهای پروژسترونی (مانند مگسترول استات) رخ می‌دهد.

🔹 شایع‌ترین تومور پستان در گربه چیست؟

✅ کارسینومای آدنوکارسینوم (Adenocarcinoma) شایع‌ترین تومور بدخیم پستان در گربه است.
✅ این نوع تومور، رشد سریع و میزان بالای متاستاز دارد و نیازمند تشخیص زودهنگام و جراحی رادیکال است.

نتیجه‌گیری:

• بیشتر تومورهای پستانی در گربه‌ها بدخیم هستند (۸۰ تا ۹۶٪ موارد).
• کارسینومای آدنوکارسینوم، شایع‌ترین و تهاجمی‌ترین نوع تومور پستانی در گربه است.
• توده‌های خوش‌خیم مانند آدنوما نادرتر بوده و معمولاً رشد کند دارند.
• هیپرپلازی فیبروآدنوما یک ضایعه‌ی خوش‌خیم اما وابسته به هورمون است که در گربه‌های جوان و باردار دیده می‌شود.

🔹 به دلیل ماهیت بدخیم اکثر تومورهای پستانی در گربه‌ها، تشخیص زودهنگام و جراحی سریع (ماستکتومی) اهمیت حیاتی دارد.

بررسی شایع‌ترین غده‌ی پستانی درگیر در سرطان پستان گربه

🔹 در گربه‌ها، غدد پستانی ناحیه‌ی شکمی (Abdominal) بیشتر از نواحی دیگر مستعد سرطان هستند.
🔹 غده‌ی پستانی شکمی خلفی (Caudal Abdominal Mammary Gland) شایع‌ترین محل درگیری سرطان پستان در گربه‌ها است.

چرا غده‌ی پستانی شکمی خلفی بیشتر درگیر می‌شود؟

✅ جریان خون و لنف از غدد شکمی به سمت غدد لنفاوی اینگوینال هدایت می‌شود، که احتمال گسترش تومور را افزایش می‌دهد.
✅ این غده معمولاً بزرگ‌تر از غدد سینه‌ای است و بافت غده‌ای بیشتری دارد، که احتمال تغییرات نئوپلاستیک را بالا می‌برد.
✅ بیشتر سرطان‌های پستانی در گربه‌ها به غدد لنفاوی اینگوینال متاستاز می‌دهند، که ارتباط مستقیم با این ناحیه دارد.

سمت چپ یا راست؟ آیا تفاوتی وجود دارد؟

✅ بررسی‌های آماری نشان داده‌اند که احتمال بروز سرطان پستان در گربه‌ها بین غدد سمت چپ و راست تقریباً برابر است.
✅ با این حال، برخی مطالعات پیشنهاد کرده‌اند که در گربه‌ها، سمت چپ ممکن است اندکی درگیرتر باشد، اما این تفاوت از نظر بالینی معنی‌دار نیست.
✅ در موارد پیشرفته، معمولاً هر دو سمت درگیر شده و نیاز به ماستکتومی یک‌طرفه یا دوطرفه وجود دارد.

نتیجه‌گیری:

• غده‌ی پستانی شکمی خلفی (Caudal Abdominal) در گربه‌ها بیشترین احتمال درگیری را دارد.
• تفاوت معنی‌داری بین سمت چپ و راست در بروز سرطان مشاهده نشده است، اما در موارد پیشرفته، معمولاً هر دو سمت تحت تأثیر قرار می‌گیرند.
• درمان قطعی سرطان پستان در گربه‌ها معمولاً شامل ماستکتومی کامل درگیرترین سمت (یا هر دو سمت در صورت لزوم) همراه با برداشتن غدد لنفاوی درگیر است.

تشخیص تفریقی توده های سرطانی با سایر موارد

هیپرپلازی فیبروآدنوما (Fibroadenomatous Hyperplasia) – وابسته به هورمون

🔹 تجمع بیش از حد سلول‌های غده‌ای و فیبروزی در پاسخ به هورمون‌های جنسی، به‌ویژه پروژسترون.
🔹 در گربه‌های جوان، باردار یا تحت درمان با داروهای هورمونی (مانند مگسترول استات) دیده می‌شود.

🟢 ویژگی‌ها:
✅ توده‌های چندگانه و درگیرکننده‌ی چند غده‌ی پستانی
✅ رشد سریع اما بدون چسبندگی به بافت زیرین
✅ معمولاً بدون درد و التهاب شدید
✅ برگشت‌پذیر با قطع محرک‌های هورمونی یا عقیم‌سازی

عفونت‌ها و التهاب‌های پستانی (Mastitis & Abscesses)

🔹 ماستیت چرکی (Septic Mastitis) – ناشی از عفونت باکتریایی در گربه‌های شیرده
🔹 آبسه‌ی پستانی (Mammary Abscess) – معمولاً به دنبال گازگرفتگی، زخم یا عفونت‌های موضعی رخ می‌دهد

🟢 ویژگی‌ها:
✅ تورم گرم و دردناک همراه با قرمزی
✅ خروج ترشحات چرکی یا خون‌آلود از نوک پستان
✅ ممکن است تب و بی‌حالی عمومی در گربه مشاهده شود
✅ پاسخ به آنتی‌بیوتیک‌تراپی و کمپرس گرم

فتق اینگوینال (Inguinal Hernia) – تشخیص افتراقی مهم در ناحیه‌ی پستان شکمی

🔹 فتق اینگوینال می‌تواند به‌عنوان یک توده‌ی نرم در ناحیه‌ی پستانی شکمی دیده شود.
🔹 ممکن است شامل چربی، روده یا سایر ارگان‌های شکمی باشد.

🟢 ویژگی‌ها:
✅ نرم و قابل‌فشرده شدن (Reducible)
✅ افزایش اندازه در هنگام فشار شکمی
✅ بدون درد یا التهاب موضعی
✅ تشخیص قطعی با اولتراسونوگرافی شکم

لیپوما (Lipoma) – توده‌ی چربی خوش‌خیم

🔹 تومورهای چربی که معمولاً در زیر پوست قرار دارند و خوش‌خیم هستند.
🔹 در ناحیه‌ی شکم یا قفسه‌ی سینه ممکن است به‌عنوان یک توده‌ی پستانی اشتباه گرفته شوند.

🟢 ویژگی‌ها:
✅ نرم و متحرک زیر پوست
✅ رشد آهسته و بدون التهاب
✅ بدون درگیری غدد لنفاوی یا علائم عمومی

سیستم خون‌رسانی پستان گربه

🔹 مهم‌ترین شریان‌های خون‌رسانی به غدد پستانی گربه

✅ شریان پودندال خارجی (External Pudendal Artery) → اصلی‌ترین شریان خون‌رسانی به غدد پستانی شکمی و اینگوینال
✅ شریان اپیگاستریک سطحی قدامی و خلفی (Cranial & Caudal Superficial Epigastric Arteries) → مهم در تأمین خون غدد پستانی میانی و شکمی
✅ شریان توراسیک داخلی (Internal Thoracic Artery) → خون‌رسانی به غدد پستانی سینه‌ای قدامی و خلفی

🔹 جمع‌بندی:
مهم‌ترین شریان در خون‌رسانی به غدد پستانی گربه، شریان پودندال خارجی (External Pudendal Artery) است، زیرا بیشترین خون‌رسانی به غدد شکمی و اینگوینال را بر عهده دارد که مستعدترین نواحی برای سرطان هستند.

🔹 مهم‌ترین وریدهای تخلیه خون از غدد پستانی گربه

✅ ورید پودندال خارجی (External Pudendal Vein) → اصلی‌ترین ورید در تخلیه خون از غدد پستانی شکمی و اینگوینال
✅ ورید اپیگاستریک سطحی قدامی و خلفی (Cranial & Caudal Superficial Epigastric Veins) → مسئول تخلیه خون غدد پستانی میانی و شکمی
✅ ورید توراسیک داخلی (Internal Thoracic Vein) → تخلیه خون غدد پستانی سینه‌ای

🔹 جمع‌بندی:
مهم‌ترین ورید در تخلیه خون از غدد پستانی گربه، ورید پودندال خارجی (External Pudendal Vein) است، زیرا تخلیه خون از نواحی مستعد تومور را بر عهده دارد.

سیستم لنفاوی غدد پستانی گربه

سیستم لنفاوی نقش کلیدی در تخلیه لنف، ایمنی موضعی و گسترش متاستاز سرطان پستان دارد. در گربه‌ها، تخلیه لنفاوی غدد پستانی به دو مسیر اصلی انجام می‌شود:

1. مسیر قدامی (Cranial Pathway):
   ✅ غدد پستانی سینه‌ای قدامی و خلفی (Cranial & Caudal Thoracic Mammary Glands)
   ✅ تخلیه‌ی لنف به غدد لنفاوی آگزیلاری (Axillary Lymph Nodes) و غدد لنفاوی توراسیک داخلی (Internal Thoracic Lymph Nodes)
2. مسیر خلفی (Caudal Pathway):
   ✅ غدد پستانی شکمی قدامی و خلفی (Cranial & Caudal Abdominal Mammary Glands)
   ✅ تخلیه‌ی لنف به غدد لنفاوی اینگوینال سطحی (Superficial Inguinal Lymph Nodes)

🔹 نکته‌ی مهم:
✅ غدد لنفاوی آگزیلاری و اینگوینال مهم‌ترین گره‌های لنفاوی در تخلیه لنفاوی غدد پستانی هستند.
✅ متاستاز سرطان پستان معمولاً ابتدا به این غدد لنفاوی گسترش می‌یابد، سپس به اندام‌هایی مانند ریه، کبد و استخوان می‌رسد.

اهمیت برداشتن غدد لنفاوی در جراحی سرطان پستان
✅ در سرطان پستان گربه، متاستاز به غدد لنفاوی شایع است.
✅ برداشتن غدد لنفاوی درگیر (آگزیلاری و اینگوینال) در کنار غدد پستانی برای کاهش گسترش تومور ضروری است.

کدام غدد لنفاوی باید در ماستکتومی خارج شوند؟
✅ ماستکتومی یک‌طرفه (Unilateral Mastectomy) → غده‌ی لنفاوی اینگوینال سطحی (Superficial Inguinal Lymph Node) برداشته می‌شود.
✅ ماستکتومی دوطرفه (Bilateral Mastectomy) → هر دو غده‌ی لنفاوی اینگوینال سطحی و در برخی موارد غده‌ی لنفاوی آگزیلاری برداشته می‌شوند.

نکات:
✅ غده‌ی لنفاوی اینگوینال سطحی معمولاً همراه با غدد پستانی شکمی برداشته می‌شود.
✅ غده‌ی لنفاوی آگزیلاری در صورتی که درگیر باشد، با یک برش جداگانه قابل برداشت است.
✅ نمونه‌های لنفاوی حتماً برای بیوپسی ارسال می‌شوند تا میزان درگیری مشخص شود.

سیستم عصب‌رسانی (Innervation) غدد پستانی گربه

عصب‌رسانی پستان گربه عمدتاً از طریق اعصاب سوماتیک و اتونومیک (سمپاتیک) تأمین می‌شود که در انتقال حس درد، تنظیم ترشح غدد و واکنش به محرک‌های محیطی نقش دارند.

✅ اعصاب حسی (Somatic Sensory Nerves)

• منشأ از شاخه‌های شکمی اعصاب بین‌دنده‌ای (Ventral Branches of Intercostal Nerves) برای غدد پستانی سینه‌ای
• منشأ از شاخه‌های عصب ایلیوهایپوگاستریک (Iliohypogastric Nerve) و عصب ایلیواینگوینال (Ilioinguinal Nerve) برای غدد شکمی و اینگوینال

✅ اعصاب خودمختار (Autonomic Nerves – Sympathetic & Parasympathetic)

• شاخه‌های سمپاتیک منشأ گرفته از زنجیره‌ی سمپاتیک توراکولومبار
• تنظیم تون عروق، تأثیر بر ترشح غدد پستانی و واکنش به استرس

درمان جراحی سرطان پستان در گربه

✅ جراحی، خط اول درمان سرطان پستان در گربه‌ها است و معمولاً شامل برداشتن کامل یک‌طرفه یا دوطرفه زنجیره‌ی پستانی می‌شود.
✅ بر خلاف سگ‌ها، جراحی‌های محافظه‌کارانه (برداشت موضعی توده) در گربه‌ها توصیه نمی‌شود، زیرا نرخ عود بالایی دارند.

انواع جراحی‌های ماستکتومی در گربه

🔹 ماستکتومی یک‌طرفه (Unilateral Mastectomy) – روش ارجح در اکثر موارد
✅ برداشتن کل زنجیره‌ی پستانی یک سمت (چپ یا راست)، همراه با غدد لنفاوی اینگوینال سطحی
✅ برای گربه‌هایی که فقط یک سمت بدن درگیر است، این روش بهترین گزینه است.

🔹 ماستکتومی دوطرفه (Bilateral Mastectomy) – در موارد تهاجمی‌تر
✅ برداشتن هر دو زنجیره‌ی پستانی در دو مرحله‌ی جراحی (با فاصله ۳-۴ هفته‌ای)
✅ در صورتی که هر دو سمت درگیر باشند، این روش به کاهش احتمال عود کمک می‌کند.

🔹 ماستکتومی جزئی (Lumpectomy) – معمولاً توصیه نمی‌شود
🚫 در گربه‌ها، ماستکتومی جزئی (برداشت فقط توده‌ی سرطانی) به دلیل نرخ بالای عود، گزینه‌ی مناسبی نیست.
🚫 تنها در موارد خاص که تومور کاملاً خوش‌خیم است، این روش ممکن است انجام شود.

درمان تکمیلی پس از جراحی

🔹 ۱. شیمی‌درمانی (Chemotherapy) – در موارد متاستاز یا تومورهای تهاجمی
✅ دکسوروبیسین (Doxorubicin) – مؤثرترین دارو برای کاهش رشد سلول‌های سرطانی.
✅ کاربوپلاتین (Carboplatin) و سیس‌پلاتین (Cisplatin) – در برخی موارد پیشرفته استفاده می‌شود.
✅ NSAIDs (مانند پیروکسیکام) – به عنوان درمان کمکی برای کاهش التهاب و رشد سلول‌های سرطانی در برخی موارد.

🔹 ۲. پرتودرمانی (Radiotherapy) – کاربرد محدود در گربه‌ها
✅ معمولاً برای درمان موارد غیرقابل جراحی یا کنترل رشد باقیمانده‌ی تومور پس از جراحی استفاده می‌شود.
✅ به دلیل دسترسی محدود و هزینه‌ی بالا، کمتر در دامپزشکی استفاده می‌شود.

🔹 ۳. مراقبت‌های حمایتی پس از جراحی
✅ کنترل درد با داروهای ضدالتهابی (Meloxicam, Robenacoxib) و گاباپنتین (Gabapentin) برای درد عصبی.
✅ آنتی‌بیوتیک‌تراپی برای جلوگیری از عفونت زخم جراحی (مانند آموکسی‌سیلین-کلاوولانات).
✅ محدودیت فعالیت و استفاده از یقه‌ی الیزابتی برای جلوگیری از آسیب به محل جراحی.

پیش‌آگهی (Prognosis) و فاکتورهای تأثیرگذار بر درمان

🔹 عوامل پیش‌آگهی خوب:
✅ تومورهای کوچکتر از ۲ سانتی‌متر
✅ عدم درگیری غدد لنفاوی در بیوپسی
✅ ماستکتومی کامل با حاشیه‌های جراحی سالم

🔹 عوامل پیش‌آگهی بد:
🚫 تومورهای بزرگتر از ۳ سانتی‌متر
🚫 متاستاز به غدد لنفاوی و ریه
🚫 وجود زخم و التهاب روی توده

🔹 میانگین طول عمر پس از جراحی بسته به شرایط بیمار:
✅ تومورهای کوچک بدون متاستاز: ۲ تا ۳ سال بقا
✅ تومورهای بزرگ با درگیری غدد لنفاوی: ۶ ماه تا ۱ سال
✅ متاستاز ریوی: کمتر از ۶ ماه

نتیجه‌گیری

✅ جراحی (ماستکتومی یک‌طرفه یا دوطرفه) درمان اصلی سرطان پستان در گربه‌ها است.
✅ برداشت کامل زنجیره‌ی پستانی و غدد لنفاوی درگیر، کلید افزایش بقا است.
✅ شیمی‌درمانی در موارد متاستاز، به کنترل رشد تومور کمک می‌کند.
✅ هرچه تومور زودتر تشخیص داده شود، شانس موفقیت درمان بیشتر است.

مواردی که جراحی سرطان پستان در گربه توصیه نمی‌شود

اگرچه ماستکتومی (برداشتن غدد پستانی) بهترین روش درمانی برای سرطان پستان در گربه است، اما در برخی شرایط خاص جراحی توصیه نمی‌شود. این شرایط معمولاً شامل موارد پیشرفته، درگیری گسترده‌ی اندام‌های حیاتی، یا وضعیت بالینی ضعیف بیمار می‌شود.

۱. متاستاز وسیع (Advanced Metastasis)

✅ درگیری ریه‌ها → اگر سرطان به ریه‌ها متاستاز داده باشد و علائم تنفسی مانند تنگی نفس، سرفه مزمن، یا افیوژن پلورال (مایع در قفسه سینه) وجود داشته باشد، جراحی توصیه نمی‌شود.
✅ متاستاز به کبد → درگیری شدید کبدی همراه با زردی (ایکتر)، کاهش وزن شدید و اختلال عملکرد کبد.
✅ متاستاز به استخوان‌ها و ستون فقرات → اگر گربه دچار درد شدید استخوانی، شکستگی‌های پاتولوژیک یا فلج اندام‌های خلفی شده باشد، جراحی سودمند نیست.

🚫 چرا؟
🔸 در این مراحل، سرطان دیگر قابل درمان نیست و جراحی کمکی به بهبود طول عمر یا کیفیت زندگی حیوان نمی‌کند.
🔸 تمرکز در این موارد بر درمان‌های حمایتی و تسکین درد خواهد بود.

۲. سرطان کارسینومای التهابی (Inflammatory Carcinoma)

✅ این نوع سرطان، بسیار تهاجمی است و سریع در پوست، غدد لنفاوی و عروق لنفاوی گسترش می‌یابد.
✅ مشخصات بالینی:

• تورم، قرمزی و گرمی شدید پوست پستان
• درد شدید و حساسیت بالا به لمس
• گسترش سریع به غدد لنفاوی و عروق لنفاوی
• تشکیل زخم‌های متعدد روی پوست

🚫 چرا؟
🔸 این نوع سرطان حتی پس از جراحی به سرعت عود می‌کند و معمولاً شیمی‌درمانی یا درمان‌های حمایتی بهتر از جراحی عمل می‌کنند.

۳. وضعیت عمومی نامناسب گربه (Poor General Health Condition)

✅ در مواردی که گربه به دلیل بیماری‌های زمینه‌ای تحمل جراحی را ندارد، جراحی توصیه نمی‌شود.

✅ مثال‌ها:

• نارسایی قلبی شدید (Congestive Heart Failure) → خطر بیهوشی و جراحی بسیار بالاست.
• بیماری مزمن کلیوی (Chronic Kidney Disease – CKD) در مراحل نهایی → افزایش ریسک بیهوشی و ناتوانی بدن در ترمیم زخم.
• دیابت کنترل‌نشده → افزایش احتمال عفونت بعد از جراحی و مشکل در بهبود زخم.
• کاهش وزن شدید و ضعف عمومی (Cachexia) → نشان‌دهنده‌ی وضعیت پیشرفته‌ی سرطان و عدم تحمل جراحی.

🚫 چرا؟
🔸 در این موارد، خطر جراحی و بیهوشی بیشتر از مزایای آن است، بنابراین درمان‌های حمایتی و تسکینی بهتر از جراحی هستند.

۴. درگیری دوطرفه‌ی پیشرفته و غیرقابل جراحی

✅ در مواردی که هر دو زنجیره‌ی پستانی به‌طور گسترده درگیر شده‌اند و سرطان به بافت‌های اطراف نفوذ کرده است.
✅ اگر جراحی نتواند تمام بافت‌های درگیر را حذف کند و توده‌ها به پوست، عضلات یا دیواره‌ی شکم گسترش یافته باشند، انجام جراحی بی‌فایده است.

🚫 چرا؟
🔸 در این موارد، جراحی نمی‌تواند حاشیه‌های سالم (Clean Margins) ایجاد کند و احتمال عود بسیار بالاست.
🔸 تمرکز بر درمان‌های تسکینی، کنترل درد و شیمی‌درمانی خواهد بود.

۵. سرطان عودکننده‌ی مقاوم به درمان (Recurrent, Non-Resectable Tumors)

✅ اگر سرطان پس از جراحی قبلی عود کرده و به بافت‌های اطراف چسبیده باشد یا درگیری چندین ناحیه‌ی بدن را ایجاد کرده باشد.
✅ در این موارد، جراحی مجدد ممکن است آسیب زیادی به حیوان وارد کند بدون اینکه تأثیر قابل‌توجهی در طول عمر یا کیفیت زندگی داشته باشد.

🚫 چرا؟
🔸 جراحی مجدد در این شرایط اغلب غیرممکن است یا ممکن است باعث عوارض بیشتر شود.
🔸 گزینه‌ی بهتر: مدیریت درد، کنترل التهاب و استفاده از داروهای کمکی (NSAIDs، شیمی‌درمانی) است.

۶. صاحبی که قادر به رعایت مراقبت‌های پس از جراحی نیست

✅ ماستکتومی جراحی بزرگی است که نیاز به مراقبت دقیق پس از جراحی دارد:

• کنترل درد و استفاده از داروهای ضدالتهاب و آنتی‌بیوتیک
• مدیریت زخم و جلوگیری از عفونت
• محدود کردن فعالیت گربه برای جلوگیری از باز شدن زخم

🚫 چرا؟
🔸 اگر صاحب حیوان قادر به رعایت این مراقبت‌ها نباشد، جراحی ممکن است بیشتر از اینکه سودمند باشد، باعث درد و مشکلات بیشتری شود.

نتیجه‌گیری: چه زمانی جراحی توصیه نمی‌شود؟

✅ در متاستاز پیشرفته (ریه، کبد، استخوان‌ها)
✅ در سرطان کارسینومای التهابی که به‌سرعت گسترش می‌یابد
✅ در گربه‌های با بیماری‌های زمینه‌ای شدید (نارسایی قلبی، کلیوی، دیابت کنترل‌نشده)
✅ در مواردی که جراحی قادر به حذف کامل تومور نیست (گسترش به پوست، عضلات، یا دوطرفه‌ی وسیع)
✅ در سرطان‌هایی که پس از جراحی عود کرده و غیرقابل برداشت هستند
✅ در شرایطی که صاحب حیوان توانایی مراقبت بعد از جراحی را ندارد

🔹 در این شرایط، درمان‌های تسکینی مانند شیمی‌درمانی، مدیریت درد و بهبود کیفیت زندگی گزینه‌های بهتری نسبت به جراحی هستند. 🚑🔬

رژیم غذایی برای پیشگیری از سرطان پستان در گربه

✅ ۱. مصرف بالای پروتئین باکیفیت
🔹 گربه‌ها گوشت‌خوار اجباری هستند، بنابراین پروتئین حیوانی باکیفیت بالا برای تقویت سیستم ایمنی و حفظ سلامت بافت‌ها ضروری است.
🔹 منابع خوب پروتئین برای پیشگیری از سرطان:

• گوشت بدون چربی (مرغ، بوقلمون، ماهی، گاو)
• تخم‌مرغ پخته‌شده
• رژیم‌های غذایی مبتنی بر گوشت خام (با کنترل بهداشتی دقیق)

✅ ۲. کاهش مصرف کربوهیدرات‌های ساده (Low-Carb Diet)
🔹 رژیم‌های پرکربوهیدرات ممکن است رشد تومورهای سرطانی را تسریع کنند، زیرا بسیاری از سلول‌های سرطانی از گلوکز به عنوان منبع انرژی استفاده می‌کنند.
🔹 توصیه می‌شود گربه‌ها رژیم غذایی کم‌کربوهیدرات و سرشار از پروتئین حیوانی داشته باشند.
🔹 اجتناب از:

• غذاهای فرآوری‌شده و خشک (Dry Food) با درصد بالای غلات
• برنج، سیب‌زمینی و غذاهای پر از نشاسته

✅ ۳. مصرف اسیدهای چرب امگا ۳ (Omega-3 Fatty Acids)
🔹 امگا ۳ دارای خواص ضدالتهابی و ضدسرطانی است.
🔹 منابع خوب امگا ۳ برای گربه‌ها:

• روغن ماهی (مانند روغن سالمون)
• ماهی‌های چرب مانند سالمون و ساردین (پخته‌شده و بدون تیغ)

✅ ۴. آنتی‌اکسیدان‌های قوی برای تقویت ایمنی
🔹 آنتی‌اکسیدان‌ها به کاهش استرس اکسیداتیو و آسیب سلولی کمک می‌کنند.
🔹 منابع غنی از آنتی‌اکسیدان برای گربه‌ها:

• زغال‌اخته (Blueberries) و کرنبری (Cranberries) – در مقادیر کم
• ویتامین E و C (موجود در برخی مکمل‌های دامپزشکی)
• سبزیجاتی مانند اسفناج و کلم (به مقدار محدود و کاملاً پخته‌شده)

✅ ۵. کنترل وزن و پیشگیری از چاقی
🔹 چاقی یکی از عوامل خطر اصلی در سرطان پستان گربه است.
🔹 گربه‌ها باید وزن ایده‌آل خود را حفظ کنند و از پرخوری پرهیز شود.

رژیم غذایی پس از جراحی سرطان پستان در گربه

پس از جراحی، گربه باید رژیمی دریافت کند که به ترمیم زخم، تقویت سیستم ایمنی و جلوگیری از کاهش وزن کمک کند.

✅ ۱. افزایش مصرف پروتئین برای ترمیم بافت‌ها
🔹 حداقل ۴۰-۵۰٪ از کالری روزانه باید از پروتئین حیوانی تأمین شود.
🔹 منابع عالی پروتئین برای بعد از جراحی:

• مرغ یا بوقلمون پخته‌شده (بدون نمک و ادویه)
• تخم‌مرغ آب‌پز
• رژیم‌های دامپزشکی غنی از پروتئین (مانند Hill’s a/d)

✅ ۲. افزایش مصرف امگا ۳ برای کاهش التهاب و تسریع بهبودی
🔹 امگا ۳ به کاهش التهاب و بهبود زخم کمک می‌کند.
🔹 روغن ماهی یا مکمل‌های حاوی EPA و DHA توصیه می‌شوند.

✅ ۳. مصرف غذای نرم و مرطوب برای کاهش فشار روی سیستم گوارشی
🔹 پس از جراحی، گربه‌ها ممکن است اشتهای کمی داشته باشند، بنابراین غذای مرطوب (کنسروی) بهتر از غذای خشک است.
🔹 استفاده از غذاهای دامپزشکی مانند Hill’s a/d یا Royal Canin Recovery توصیه می‌شود.

✅ ۴. افزایش مصرف ویتامین‌ها و مواد معدنی برای حمایت از سیستم ایمنی
🔹 ویتامین A، C، و E به بهبود زخم کمک می‌کنند.
🔹 روی (Zinc) و سلنیوم (Selenium) در تقویت ایمنی و کاهش التهاب مؤثر هستند.
🔹 مکمل‌های مولتی‌ویتامین مخصوص گربه تحت نظر دامپزشک تجویز شوند.

✅ ۵. تغذیه کم‌حجم اما مکرر
🔹 پس از جراحی، گربه‌ها ممکن است بی‌اشتهایی داشته باشند، بنابراین بهتر است غذای آنها در وعده‌های کوچک‌تر و متعدد ارائه شود.
🔹 در صورت بی‌اشتهایی شدید، استفاده از سرنگ برای تغذیه‌ی اجباری با غذای مایع توصیه می‌شود.

✅ ۶. هیدراتاسیون مناسب (آب‌رسانی کافی)
🔹 گربه‌ها باید پس از جراحی آب کافی مصرف کنند تا از کم‌آبی و مشکلات کلیوی جلوگیری شود.
🔹 در صورت کمبود مصرف آب، می‌توان از غذای مرطوب یا سرم‌درمانی دامپزشکی استفاده کرد.

نکات تغذیه‌ای برای گربه‌های تحت شیمی‌درمانی

✅ ۱. رژیم غذایی پرکالری برای جلوگیری از کاهش وزن
🔹 شیمی‌درمانی ممکن است باعث کاهش اشتها شود، بنابراین باید از غذاهای پرکالری و مغذی استفاده شود.

✅ ۲. مصرف پروبیوتیک‌ها برای سلامت روده
🔹 داروهای شیمی‌درمانی ممکن است باعث مشکلات گوارشی شوند، بنابراین استفاده از پروبیوتیک‌های مخصوص دامپزشکی (FortiFlora) توصیه می‌شود.

✅ ۳. کاهش مصرف غذاهای فرآوری‌شده و خشک
🔹 رژیم غذایی کم‌کربوهیدرات و پرپروتئین برای گربه‌های سرطانی ارجح است.

🔹 نتیجه‌گیری

✅ برای پیشگیری از سرطان: رژیم غذایی پرپروتئین، کم‌کربوهیدرات، غنی از امگا ۳ و آنتی‌اکسیدان‌ها توصیه می‌شود.
✅ پس از جراحی: غذای پرپروتئین، نرم، مرطوب، غنی از امگا ۳ و ویتامین‌ها برای کمک به بهبود سریع‌تر پیشنهاد می‌شود.
✅ در دوره‌ی شیمی‌درمانی: رژیم غذایی پرکالری، حاوی پروبیوتیک‌ها و کم‌کربوهیدرات به جلوگیری از کاهش وزن کمک می‌کند.

🔹 کنترل وزن، هیدراتاسیون مناسب، و استفاده از مکمل‌های تقویت‌کننده‌ی ایمنی، در افزایش طول عمر و بهبود کیفیت زندگی گربه‌های مبتلا به سرطان پستان نقش مهمی دارد.

سخن پایانی در مورد گربه‌های مبتلا به سرطان پستان

سرطان پستان در گربه‌ها یک بیماری جدی و تهاجمی است که نیاز به تشخیص زودهنگام، تصمیم‌گیری سریع و مراقبت‌های دقیق دارد. اگر گربه‌ی شما به این بیماری مبتلا شده است، رعایت توصیه‌های زیر می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی و افزایش طول عمر او کمک کند:

۱. تشخیص زودهنگام و پیگیری منظم

✅ هرگونه توده یا تغییر در ناحیه‌ی پستان را سریعاً توسط دامپزشک بررسی کنید.
✅ معاینات دوره‌ای (هر ۳ تا ۶ ماه) برای گربه‌های مسن یا عقیم‌نشده توصیه می‌شود.
✅ در صورت مشاهده‌ی زخم، التهاب، یا ترشح غیرطبیعی از پستان، مراجعه‌ی فوری به دامپزشک الزامی است.

۲. اهمیت جراحی و درمان مناسب

✅ جراحی (ماستکتومی) بهترین گزینه‌ی درمانی است و باید در سریع‌ترین زمان ممکن انجام شود.
✅ در موارد پیشرفته یا متاستاز، ممکن است شیمی‌درمانی به کنترل بیماری کمک کند.
✅ همکاری با دامپزشک برای انتخاب بهترین روش درمانی متناسب با شرایط گربه ضروری است.

۳. مراقبت‌های پس از جراحی

✅ محل جراحی را طبق دستور دامپزشک تمیز نگه دارید و از یقه‌ی الیزابتی برای جلوگیری از لیسیدن زخم استفاده کنید.
✅ استفاده از داروهای مسکن و آنتی‌بیوتیک‌های تجویز شده را فراموش نکنید.
✅ فعالیت گربه را برای جلوگیری از باز شدن بخیه‌ها محدود کنید.

۴. تغذیه‌ی مناسب برای بهبود سریع‌تر

✅ از رژیم غذایی سرشار از پروتئین، کم‌کربوهیدرات و غنی از امگا ۳ استفاده کنید.
✅ از غذاهای کنسروی یا رژیم‌های دامپزشکی مخصوص (مانند Hill’s a/d یا Royal Canin Recovery) بهره ببرید.
✅ در صورت کاهش اشتها، با دامپزشک درباره‌ی روش‌های تغذیه‌ی حمایتی مشورت کنید.

۵. توجه به وضعیت عمومی و علائم جدید

✅ اگر علائمی مانند کاهش وزن، بی‌حالی، تنگی نفس یا درد مشاهده شد، سریعاً با دامپزشک تماس بگیرید.
✅ در صورت متاستاز، ممکن است نیاز به مراقبت‌های تسکینی و درمان حمایتی باشد.

۶. عقیم‌سازی برای پیشگیری در گربه‌های سالم

✅ عقیم‌سازی قبل از ۶ ماهگی می‌تواند خطر سرطان پستان را تا ۹۱٪ کاهش دهد.
✅ اگر گربه‌ی شما هنوز عقیم نشده است و در سن مناسب قرار دارد، این اقدام پیشگیرانه را جدی بگیرید.

۷. حمایت عاطفی و افزایش کیفیت زندگی گربه

✅ در این دوران، عشق و حمایت شما برای گربه بسیار مهم است.
✅ محیط آرام، تماس فیزیکی ملایم و توجه بیشتر به نیازهای او، به کاهش استرس و بهبود کیفیت زندگی کمک می‌کند.

🔹 نتیجه‌گیری:
با رعایت این نکات، شما می‌توانید به افزایش شانس موفقیت درمان و بهبود کیفیت زندگی گربه‌ی عزیزتان کمک کنید. مشاوره‌ی منظم با دامپزشک و توجه ویژه به نیازهای او، کلید مدیریت صحیح این بیماری است.

🙏 با آرزوی سلامتی برای همراه کوچک شما! 🐾💙

در صورت داشتن هرگونه سوال در خصوص جراحی و درمان آن، حتماً با ما مشورت کنید.

در مورد سرطان سینه در سگ مطالعه کنید. کلیک کنید

سایت دامپزشکی دکتر مبین – مشاوره دامپزشکی آنلاین