در هنگام تشنج (seizure)، تکانه های الکتریکی ناگهانی و غیر طبیعی وجود دارد که روند طبیعی مغز را مختل می کند.

تشنج گربه نشانه عملکرد غیر طبیعی مغز است و به خودی خود یک بیماری نیست.

تشنج می تواند نشانه‌ از بیماری های مختلف باشد؛ اما یکی از علائم غیرمعمول بیماری در گربه است، زیرا رخداد تشنج در گربه زیاد شایع نیست.

تشنج غالباً در مواقع تغییر فعالیت مغز مانند هیجان، تغذیه، هنگام خوابیدن و بیدار شدن گربه اتفاق می افتد.

انواع تشنج

تشنج در گربه ها معمولاً به صورت عمومی یا کانونی طبقه بندی می شود.

در تشنج عمومی، کل قشر مغز باعث تشنج می شود و به طور معمول کل بدن را تحت تأثیر قرار می دهد.

در تشنج کانونی، یک منطقه موضعی کوچکتر در قشر مغز باعث بروز تشنج می‌شود.

حملات کانونی نیز گاهی اوقات به عنوان تشنج های جزئی شناخته می شود، زیرا در قسمت های خاصی از بدن جدا شده است.

تشنج کانونی می تواند به یک تشنج عمومی تبدیل شود.

علائم تشنج در گربه

علائم تشنج گربه بسته به علت و نوع تشنج متفاوت خواهد بود. بسته به منطقه آسیب دیده مغز، علائم می تواند به طور قابل توجهی متفاوت باشد و ممکن است بسیار خفیف باشد.

تشنج عمومی به طور معمول شروع ناگهانی دارد و تا سه دقیقه ادامه دارد. این نوع تشنج‌ها با علائمی مانند لرزش، از دست دادن هوشیاری، کشیدگی و ادرار کردن همراه است.

در مقایسه با سگ‌ها، تشنج در گربه های مسن (و گربه ها در هر سنی) بیشتر جزئی است تا عمومی.

علائم تشنج جزئی در گربه ها می تواند شامل موارد زیر باشد:

• حرکات غیرمعمول
• افتادن
• توهم رفتگی صورت
• تعقیب دم
• صداهای بلند: گربه کردن گربه با صدای بلند مثل حالتی که درد دارد.
• رفتار پرخاشگرانه: حتی اگر به طور معمول گربه ای پرخاشگر نباشد.
• ترشح بیش از حد بزاق
• عملکرد پا را از دست بدهد:  به نظر می رسد در حال جویدن و خیره شدن است و یا قادر به بلند شدن نیست.

علائم تشنج عمومی در گربه ها می تواند شامل موارد زیر باشد:

• افتادن و غش کردن گربه
• لرزیدن گربه
• پاها ممکن است به صورت پارو زدن حرکت کنند، گویی گربه شما در حال تلاش برای شنا است و یا ممکن است سفت و صاف شود.
• دهان گربه شما نیز ممکن است به طور غیر ارادی باز و بسته شود.
• سر گربه ممکن است به عقب برود.
• ممکن است شروع به غلتیدن روی زمین کند تا زمانی که به دیواره برخورد کند.
• حتی ممکن است در هنگام تشنج ادرار یا مدفوع کند.

در موارد خاص، تشخیص علائم تشنج گربه از سایر دلایل رفتاری ممکن است دشوار باشد.

مراقب علائمی مانند تشنگی بیش از حد، خستگی یا قدم زدن مداوم گربه باشید، زیرا این تغییرات می تواند به دنبال تشنج رخ دهد.

اگر تشنج گربه شما بیش از ۵-۱۰ دقیقه طول بکشد،  آن را صرع پایدار (status epilecticus) می نامند و یک وضعیت اورژانس محسوب می شود.

بهتر از رفتارهای غیر طبیعی گربه خود فیلم تهیه کنید، تا دکتر با مشاهده آن بهتر تصمیم گیری کند.

علت تشنج کردن گربه

تشنج گربه می تواند علامت بسیاری از مشکلات مختلف سلامتی باشد و دلایل آن معمولاً به صورت داخل جمجمه (درون مغز) یا خارج جمجمه (به دلیل بیماری در سایر نقاط بدن) دسته بندی می شود.

مهمترین دلایل داخل جمجمه

• التهاب مغز
• تومورها
• ضربه به سر

با کچلی روانی گربه آشنا شویم! کلیک کنید.

مهمترین دلایل خارج جمجمه

• مصرف سموم: مثلا داروهای کک و کنه ، اسپری ها و شامپوها می توانند حاوی ماده ای شیمیایی به نام پیرترین باشند که باعث تشنج در گربه می‌شود.
• بیماری های کلیوی
• بیماری‌هاب کبدی
• آریتمی قلب
• اختلال در تنظیم قند خون

موارد ذکر شده در بالا بیشتر در گرب‌‌های مسن و پیر علت وقوع تشنج است.

در غیر این صورت تشنج ممکن است ایدیوپاتیک (بدون علت مشخص) باشد. تشنج ایدیوپاتیک بیشتر در گربه هاب جوان اتفاق می‌افتد.

وقتی گربه من دچار تشنج می شود چه باید کرد؟

مدت زمان تشنج را یادداشت کنید:

مدت تشنج می تواند از چند ثانیه تا ۱۰ دقیقه یا بیشتر متغیر باشد و این اطلاعات برای تشخیص بهتر دکتر مفید است.

تحریک را کاهش دهید:

چراغ ها را خاموش کنید، اما طوری باشد که به راحتی بتوانید گربه را ببینید، مثلا درب اتاق را مقداری باز نگه دارید.

هرگونه صدای پر سر و صدا مانند تلویزیون یا رادیو باید خاموش شود و هر کسی که در آن محل حضور دارد باید ساکت و آرام صحبت کند.

از کجا بفهمیم گربه درد دارد؟ کلیک کنید.

گربه را حرکت ندهید و لمس نکنید:

دوست دارید در آن لحظه که گربه دوست داشتنی شما دچار تشنج شده بهش کمک کنید، اما در صورت تشنج باید از دست زدن به گربه خود خودداری کنید، مگر اینکه کاملاً ضروری باشد.

اگر در معرض خطر آسیب دیدن (سقوط یا ضربه به یک سطح سخت) قرار دارند، باید گربه خود را به مکان امن تری منتقل کنید.

 برای انتقال گربه  از پتو استفاده کنید تا دچار گزش یا خراش نشوید، زیرا رفتارهای تهاجمی در حین و پس از تشنج حتی در حیوان خانگی که بسیار مطیع است می تواند اتفاق بیفتد.

اگر تشنج متوقف نشد با دامپزشک تماس بگیرید:

در مواردی مثل تشنج بیش از ۵ دقیقه طول بکشد، چندین حمله در طی پنج دقیقه اتفاق بیفتد، در عرض ۲۴ ساعت بیش از یک حمله دارد، گربه برای نفس کشیدن تقلا کند، سریعا گربه خود را به نزدیک‌ترین کلینیک ببرید.

تشنج طولانی مدت می تواند دمای بدن را تا حد خطرناکی افزایش داده و  اکسیژن کافی به مغز نرسد.

علت لرزش و لرزید گربه چیست؟ کلیک کنید.

درمان تشنج گربه

برنامه درمان و مدیریت تشنج به دلیل اصلی تشنج بستگی دارد. اگرچه صرع ایدیوپاتیک یکی از علل شایع صرع در گربه ها است، اما این احتمال در یک گربه مسن کمتر است و به طور کلی از طریق فرایند حذف سایر دلایل علت اصلی تشخیص داده می شود.

بسته به تشخیص، دامپزشک به شما گزینه های درمانی را پیشنهاد می کند. در برخی موارد، علت اصلی را نمی توان درمان کرد، اما می تواند به طور موثر مدیریت شود.

مهم این است که گربه ای که تشنج منظم دارد (بیش از یک مورد در هر ۶ تا ۸ هفته) حتی اگر علت آن مشخص نشود تحت درمان قرار می گیرد.

هر تشنج می تواند منجر به آسیب بیشتر مغز شود و احتمال تشنج بعدی و عوارض شدیدتر را افزایش دهد. پس اقدامات درمانی باید به موقع شروع شوند.

ممکن است لازم باشد دوز و  یا نوع دارو را چندین بار قبل از تعیین بهترین درمان تنظیم کنید. این می تواند ناامید کننده باشد، اما یافتن روش درمانی مناسب برای رفاه طولانی مدت گربه شما مهم است.

حتی با درمان، جلوگیری از تشنج به طور کامل ممکن نیست. در بسیاری از موارد هدف کاهش تشنج ها است تا گربه شما بتواند از زندگی خوبی برخوردار باشد.

بدون مشورت با دامپزشک، دوز یا زمان مصرف دارو را تغییر ندهید، و دارو را هیچوقت ناگهانی قطع نکنید.

چرا با دادن دارو، تشنج کنترل نشده است؟

• ممکن است دوز مناسبی انتخاب نشده باشد.
• ممکن است دارو مناسی انتخاب نشده باشد.
• بیماری اصلی درمان نشده باشد و پیشرفت بیماری را داشته باشیم.
• شرایط محیط نگهداری گربه استرس‌زا باشد.

سایت دامپزشکی دکتر مبین– مشاوره دامپزشکی