ترومبوآمبولی آئورت چیست؟

ترومبوآمبولی آئورت (Aortic Thromboembolism) یک وضعیت بحرانی، دراماتیک و دردناک با پیامدهای جدی است.

به طور ناگهانی روی می‌دهد و گربه را فلج می‌کند و باعث می‌شود از یک یا هر دو پای عقب استفاده نکند  و حتی به‌طور محسوسی سرد شوند.

آئورت شریان اصلی بدن است که خون اکسیژن دار را از قلب به سایر نقاط بدن می رساند.

 واژه ترومبوآمبولی ترکیبی از دو واژه ترومبوس و آمبولی است. ترومبوز لخته خونی بزرگ است که در داخل یک رگ خونی ایجاد می‌شود و کلمه آمبولی توصیف کننده تغییر مکان لخته از طریق یک رگ خونی به مکانی دورتر از محل شکل‌گیری آن است.

ترومبوآمبولی آئورت گربه سانان (FATE) زمانی ایجاد می شود که یک لخته خون از جای خود خارج شود و از طریق آئورت حرکت کند و در یک مکان دور گیر کند.

این امر باعث کاهش شدید جریان خون به بافت های دریافت کننده خون از آن قسمت خاص آئورت می شود که در نهایت منجر به کاهش اکسیژن رسانی در آن بافت ها می شود.

گاهی اوقات به این حالت ترومبوز زینی (saddle thrombus) نیز گفته می شود. محلی که در آن آئورت به شریان های ایلیاک چپ و راست تبدیل می شود، زین نامیده می شود.

۷۲ درصد از گربه‌های مبتلا به ترومبوز زینی هر دو پای عقب را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

علت ترومبوآمبولی آئورت در گربه

• در بیشتر گربه‌های مبتلا، تشکیل ترومبوز اولیه در نتیجه بزرگ شدن دهلیز چپ ناشی از بیماری قلبی قابل توجه، معمولاً کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک رخ می‌دهد.

 با این حال، هر شکلی از کاردیومیوپاتی یا نقص مادرزادی (به عنوان مثال، تنگی میترال) که بر قلب چپ تأثیر می گذارد ممکن است منجر به ATE شود.

• آندوکاردیت عفونی
• نئوپلازی ریوی
• شاید هیچ علت زمینه ای ممکن است شناسایی نشود.

چرا یک لخته خون بزرگ در قلب گربه وجود دارد؟

در واقع، ۸۹ درصد از گربه هایی که ترومبوز زینی دارند، بیماری قلبی دارند. بیماری قلبی منجر به جریان خون آشفته می شود که تشکیل لخته را تشویق می کند.

معمولا ترومبوآمبولی آئورت از یک لخته بزرگتر در دهلیز چپ قلب ناشی می شود.

چه گربه هایی مستعد ترومبوآمبولی آئورت هستند؟

 در حالی که ترومبوآمبولی آئورت یک اتفاق نادر در سگ ها است، ولی در گربه ها بسیار شایع تر است.

گربه‌های میکس، حبشی، راگدول و بیرمن‌ها بیشتر مبتلا می‌شوند و نرها بیشتر از ماده‌ها به این بیماری مبتلا می‌شوند.

محدوده سنی گربه های مبتلا بین ۱ تا ۲۱ سال گزارش شده است، اما معمولا بین ۸ تا ۱۲ سالگی رخ می دهد.

گربه‌های مبتلا ممکن است بیماری قلبی زمینه‌ای به نام کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک داشته باشند که در آن عضله قلب ضخیم می‌شود و ظرفیت بطن های قلب کاهش می‌یابد.

ترومبوآمبولی آئورت همچنین می تواند با سرطان یا با یک عفونت عمومی بدن به نام سپسیس همراه باشد.

علائم ترومبوآمبولی آئورت در گربه

• فلجی و درد ناگهانی، معمولاً در پاها، شایع ترین علائم بالینی ترومبوآمبولی آئورت هستند، اگرچه ممکن است ضعف و لنگش دیده شود.

نه تنها خون رسانی به یک یا هر دو پای عقب قطع می‌شود، بلکه یک آبشار متابولیک ایجاد می‌شود که منجر به آزاد شدن انواع واسطه‌های التهابی (به ویژه سروتونین) می‌شود. ماهیچه‌های پاهای عقب سفت می‌شوند، بالشتک‌های پا به رنگ آبی در می‌آیند و این وضعیت بسیار دردناک است. واسطه های التهابی به راحتی منجر به شوک می شوند.

• اگر اندام‌های عقب تحت تأثیر قرار گرفته باشند، ممکن است نبض‌ها در شریان‌های فمورال پاهای عقب کاهش یافته یا وجود نداشته باشد.
• گاهی اوقات پای جلویی درگیر می شود.
• تنفس سریع یا مشکل در تنفس نیز ممکن است دیده شود.
• گربه ممکن است از درد  فریاد بزند و مضطرب باشد.
• گاهی اوقات گربه استفراغ می کند.
• بستر ناخن و بالشتک پا ممکن است رنگ پریده یا مایل به آبی باشد.
• همچنین ممکن است دمای بدن گربه کمتر از حد معمول باشد.
• گاهی اوقات صدای قلب از طریق گوشی پزشکی غیرطبیعی است و صدای سوفل یا ضربان قلب نامنظم شنیده می شود.

درمان ترومبوآمبولی آئورت در گربه

• شاید نیاز به بستری داشته باشند، زیرا ممکن است بیماری‌های هم‌زمان جدی مانند نارسایی احتقانی قلب داشته باشند.
• اکسیژن تراپی
• فیزیوتراپی (کشش غیرفعال و خم شدن پاها)
• ممکن است برای دفع ادرار و مدفوع به کمک نیاز داشته باشند. ب
• محدود کردن فعالیت بدنی
• دور نگه داشتن گربه از استرس
• تشویق به مصرف غذا به هر طریق ممکن اهمیت دارد.

گربه هایی که به طور ناگهانی غذا را متوقف می کنند، می توانند چربی ها را در کبد انباشته کنند (وضعیتی به نام لیپیدوز کبدی یا سندرم کبد چرب ایجاد شود که می تواند کشنده باشد).

• برداشتن ترومبوآمبولی آئورت با جراحی معمولاً توصیه نمی شود، زیرا این بیماران در معرض ریسک بالای بیماری قلبی خود هستند.
• داروهای ضد لخته:

آسپرین و یک داروی مشابه به نام کلوپیدوگرل از نظر تئوری در حین و بعد از یک دوره ترومبوآمبولی آئورت مفید است، اما فقط باید تحت نظارت مستقیم دامپزشک استفاده شود.

 این داروها با جلوگیری از تجمع پلاکت‌ها (سلول‌های خونی که به لخته شدن خون کمک می‌کنند) عمل می‌کنند.

اخیراً یک داروی ضد لخته خون به نام هپارین با وزن مولکولی کم (LMWH) برای پیشگیری طولانی مدت از ترومبوآمبولی آئورت در گربه ها پیشنهاد شده است.

• در نهایت، بیماری قلبی گربه باید مطابق با نوع و شدت بیماری درمان شود.

اگر فقط ترومبوز و درد مرتبط با آن وجود داشته باشد، این کار را ساده‌تر می‌کند، زیرا هدف کنترل درد است تا زمانی که ترومبوس حل شود و گردش خون دوباره برقرار شود.

با این حال اگر لخته باعث  قطع گردش خون در پاها شود می تواند آسیب بافتی بسیار جدی داشته باشد و به خودی خود می تواند تهدید کننده زندگی باشد.

 بسیاری از مواد بیوشیمیایی سمی در بافت آسیب دیده تولید می شود و هنگامی که لخته حل می شود، همه آنها در بقیه گردش خون آزاد می شوند و این رویداد حتی بدون نارسایی قلبی می تواند کشنده باشد.

نظارت بعد از درمان ترومبوآمبولی آئورت

• آزمایش خون منظم.

 در صورت استفاده از داروهای ضد انعقاد، آزمایش لخته شدن خون انجام می شود.

• پاهای گربه برای ارزیابی پاسخ بالینی به درمان ارزیابی می شود.

 میزان عود تشکیل لخته خون زیاد است.

ممکن است آسیب دائمی سیستم عصبی وجود داشته باشد، یا عضلات پا ممکن است تحت تأثیر نامطلوب قرار گیرند.

 ممکن است مرگ ناگهانی وجود داشته باشد که معمولاً با ضربان قلب نامنظم ثانویه به افزایش سطح پتاسیم در خون همراه است.

دوره  ریکاوری مورد انتظار این عارضه ممکن است بین روزها تا هفته ها برای بازیابی کامل عملکرد پاها طول بکشد، اما پیش آگهی به طور کلی بسیار ضعیف است.

. بیشتر گربه‌هایی که از دوره اولیه جان سالم به در می‌برند، برای جلوگیری از لخته شدن خون (درمان ضد انعقاد) باید دارو استفاده می‌کنند و ممکن است نیاز به ارزیابی مجدد مکرر و سبک زندگی در داخل خانه داشته باشند.

میانگین بقای گربه های ترومبوز زینی با نارسایی قلبی ۷۷ روز است در حالی که میانگین بقای گربه های ترومبوز زین بدون نارسایی قلبی ۲۲۳ روز است.

برخی از گربه‌ها پوست یا حتی ماهیچه‌ها را در اثر اختلال در گردش خون از دست می‌دهند. حدود ۵ درصد از گربه ها آسیب بافتی دارند که به صورت زخم باز ظاهر می شود. با بازگشت گردش خون، این نوع آسیب باید بهبود یابد. ۵ درصد دیگر آسیب جدی تری خواهند داشت و گربه گاهی نیاز به قطع عضو دارد.

گربه های که دمای اولیه بدن بیش از ۳۷.۱ در جه سانتی گراد باشد، پیش آگهی بهتری دارند.

در مورد دلایل مختلف فلج شدن گربه بیشتر بخوانید! کلیک کنید

دررفتگی مفصل ساکروایلیاک لگن به دنبال تصادف کردن گربه اتفاق می افتد… بیشتر بخوانید

سایت دامپزشکی دکتر مبین– مشاوره دامپزشکی