لیشمانیوز نوعی بیماری ناشی از یک انگل تک یاخته ای به نام لیشمانیا اینفانتوم است.

 لیشمانیاز در بسیاری از نقاط جهان (بیشتر در مناطق روستایی) در سگ ها و جوندگان خاص یافت می شود.

انگل لیشمانیا اینفانتوم توسط پشه خاکی (فلبوتومین ماده) منتقل می شود و یک بیماری مهم است زیرا انسان هم می تواند از طریق پشه خاکی آلوده به لیشمانیا مبتلا شود.

آیا لیشمانیا از سگ (حیوانات خانگی) به انسان قابل انتقال است؟

توجه کنید که شما از طریق تماس یا گاز سگ یا گربه آلوده نمی توانید به لیشمانیوز مبتلا شوید.

 اگر سگی مبتلا به لیشمانیا باشد،‌ و پشه خاکی از آن خونخواری کند، و شما را نیش بزند، ‌احتمال آلودگی شما است.

با این حال در برخورد با زخم‌های سگ، حتما دستکش بپوشید و نکات بهداشتی را رعایت کنید.

مزایا و معایب عقیم کردن سگ را بدانید!

انتقال لیشمانیا بین سگ ها

• نیش پشه خاکی آلوده
• سگ مادر به بچه ها
• تماس مستقیم با زخم سگ آلوده  یا ایجاد زخم متعاقب نزاع

فرم‌های عفونت لیشمانیاز:

لیشمانیوز می تواند باعث ایجاد یک یا دو نوع عفونت؛ پوستی و احشایی شود. شکل جلدی لیشمانیا بیشتر در گربه ها دیده می شود.

تقریباً همه سگ‌ها شکل احشایی این بیماری را ایجاد می کنند. ۹۰ درصد نیز درگیری پوستی خواهند داشت.

علائم بالینی لیشمانیاز در سگ

علائم بالینی ممکن است از سه ماه تا چند سال پس از آلوده شدن در سگ ظاهر شود.

تعداد و شدت علائم بالینی توسط مجموعه ای از عوامل مرتبط با میزان آلودگی، ژنتیک و وضعیت ایمنی میزبان مشخص می شود.

برخی از سگ ها قادر به کنترل عفونت برای سال‌ها و بدون بروز علائم بالینی هستند، و حتی گاهی ممکن است به صورت خودبخودی خوب شوند.

علائم بالینی مرتبط با فرم احشایی لیشمانیا یا کالاآزار (kala-azar):

• تب
• بی اشتهایی
• ضعف
• عدم تحمل ورزش
• کاهش شدید وزن
• اسهال و استفراغ
• خونریزی از بینی
• خون در مدفوع (مدفوع تیره، مدفوع قیری سگ، ملنا)
• غدد لنفاوی متورم
• بزرگ شدن طحال
• نارسایی کلیه- شایعترین علت مرگ
• پرنوشی و پر ادراری ناشی از آسیب کلیوی
• تورم بیضه ها
• لنگش ناشی از ضایعات مفاصل، ماهیچه یا استخوان.

علت لنگش سگ چیست؟ کلیک کنید.

علائم بالینی مرتبط با فرم پوستی لیشمانیا یا سالک:

• ضخیم شدن و سفت شدن بافت‌های روی پوزه و کف پا ( هایپرکراتوز)؛ در بسیاری از سگ‌ها با پیشرفت بیماری، رنگدانه این بافت ها از بین می رود.
• ایجاد ندول یا توده های سخت در پوست.
• پوشش بدنی ژولیده و شکننده.
• درماتیت که می تواند در صورت، گوش ها و اندام ها به صورت محدود یا وسیع باشد.
• زخمهای جلدی روی گوش یا سایر نقاط ممکن است با خونریزی قابل توجه همراه باشد.
• درماتیت خفیف پاپولار.
• ضایعات چشمی یا اطراف چشم.

تشخیص لیشمانیوز در سگ

تشخیص بالینی لیشمانیاز کمی پیچیده و سخت است، زیرا تقریباً ۵۰٪ از جمعیت سگ‌های مبتلا علائم بالینی را نشان نمی دهند.

همچنین سگ های که بیمار هستند، طیف بالینی متغیر و غیر اختصاصی را بروز می دهند، زیرا یک بیماری مزمن و چند سیستمی است که به طور بالقوه ممکن است هر ارگانی را درگیر کند.

• بررسی تاریخچه- محل اقامت در مناطق اندمیک
• علائم بالینی
• آزمایش خون و ادرار
• ارزیابی وضعیت کلیه و کبد
• بیوپسی از بافت ها
• مشاهده ارگانیسم در نمونه آسپیره شده از  غدد لنفاوی یا اسمیرهای تهیه شده از ضایعات پوستی
• PCR

درمان لیشمانیا

• درمان های حمایتی
• برداشت ضایعات پوستی
• آنتی بیوتیک ها
• رژیم‌های غذایی خاص
• داروهای ضد لیشمانیا

سایت دامپزشکی دکتر مبین